Başvuru ve Kayıt Öncesi Önemli Hatırlatmalar
2024-2025 Güz Yarıyılı Başvuruları 10.06.2024 günü saat 00:00'da başlayıp 04.07.2024 günü 17:30'da sona erecektir.
- Başvurular online yapılacaktır. Aday, sistemden başvurusunu onayladığı anda başvurusu otomatik olarak kabul edilmiş olacaktır.
- Başvuru sonrasında mağduriyet yaşamamak için aday kullanıcı klavuzunda yer alan adımları takip edin.
- Başvurusu kabul edilen adayın istenen belgeler ile giriş sınavı tarih ve saatinde sınav yerinde hazır bulunması gerekmektedir. Başvurusu kabul edilen tüm adaylar giriş sınavına çağrılacaktır.
- Giriş sınavı sonuçlarını //enstitu.hacettepe.edu.tr/aday.jsp adresinden Kullanıcı Adı ve Parola ile giriş yaparak öğrenebilirsiniz.
- Sınav sonucunda kesin kayıt hakkı kazananlar BAŞVURU SIRASINDA İSTENEN BELGELER ile enstitü öğrenci işlerine şahsen başvuru yapacaklardır.
Başvuru ve Kayıt Süreci
Adım 1. Başvurulacak program için kontenjan kontrolü.
- Kontenjanlar Tablosu: Programların ilgili yarıyıl için kabul edeceği öğrenci sayılarının gösterildiği tablodur.
- Kontenjanlar tablosu güz dönemleri için haziran veya temmuz aylarında, bahar dönemleri için aralık veya ocak aylarında web sitemizde (https://saglikbilimleri.hacettepe.edu.tr/) ilan edilir.
- Kontenjanlar tablosu Türk Uyruklu öğrenciler, uluslararası öğrenciler ve yatay geçiş kontenjanları olmak üzere 3 ana sütundan oluşur. (yatay geçiş kontenjanları sütunu da kendi içinde Türk Uyruklu öğrenciler ve uluslararası öğrenciler olarak 2 alt sütuna ayrılır.)
- Başvuru yapılacak programa karar verilirken bu tablo dikkatle incelenmelidir.
- İlgili dönem için ilan edilmiş kontenjan tablolarına web sitemiz “Öğrenci İşlemleri -> Kontenjanlar” menüsünden ulaşabilirsiniz. (https://saglikbilimleri.hacettepe.edu.tr/tr/menu/kontenjanlar-272)
Adım 2. Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Genel Başvuru Koşullarının sağlanıp sağlanmadığının kontrolü.
- Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesindeki herhangi bir programa başvuru yapabilmek için Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Genel Başvuru Koşullarının sağlanması gerekmektedir.
- Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Genel Başvuru Koşulları:
- Tezsiz Yüksek Lisans
- İlgili akademik Anabilim Dalı kurulunca önerilen ve Enstitü Kurulunca onaylanan bilim dalı lisans programından mezun olmak.
- İsteniyorsa ilgili akademik Anabilim Dalı kurulunca önerilen ve Enstitü Kurulunca onaylanan ALES-GRE-GMAT puanına sahip olmak. (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu)
- İlgili akademik Anabilim Dalı kurulunca önerilen ve Enstitü Kurulunca onaylanan yabancı dil puanına sahip olmak. (YDS ve ÖSYM tarafından eşdeğer kabul edilen sınavlar) (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu)
- Uluslararası adaylar için en az C1 seviyesinde TÖMER sertifikasına sahip olmak. (Adayın anadilinde eğitim veren programlar için bu şart aranmaz.)
- Uluslararası adaylar ve lisans diplomasını yabancı bir ülkede almış T.C. uyruklu adaylar için YÖK tarafından onaylanmış diploma denklik belgesi. (Bu belge, uluslararası adaylar ve ÖSYM yerleştirmesi dışında bir üniversiteden mezun olan T.C. uyruklu adaylardan istenmektedir.) (Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak yabancı uyruklu ilgililerin, tıp doktorluğu ve diş hekimliği alanları dışında denklik başvurusu yapmalarına gerek bulunmamaktadır. İlgililer Kurulumuzdan "Yükseköğretim Kurumları Tanıma Yazısı" alarak lisansüstü eğitim başvurusu yapabilirler. Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak Türkiye Cumhuriyeti uyruklu başvuru sahiplerinin ise lisans veya yüksek lisans eğitimini yurtdışında almış olmaları durumunda diploma denklik başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.)
- Tezli Yüksek Lisans
- İlgili akademik Anabilim Dalı kurulunca önerilen ve Enstitü Kurulunca onaylanan bilim dalı lisans programından mezun olmak.
- İstenilen puan türünde en az 60 ALES-GRE-GMAT puanına sahip olmak. (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu)
- En az 60 yabancı dil puanına sahip olmak. (YDS ve eşdeğer sınavlar) (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu)
- Uluslararası adaylar için en az C1 seviyesinde TÖMER sertifikasına sahip olmak. (Adayın anadilinde eğitim veren programlar için bu şart aranmaz.)
- Uluslararası adaylar ve lisans diplomasını yabancı bir ülkede almış T.C. uyruklu adaylar için YÖK tarafından onaylanmış diploma denklik belgesi. (Bu belge, uluslararası adaylar ve ÖSYM yerleştirmesi dışında bir üniversiteden mezun olan T.C. uyruklu adaylardan istenmektedir.) (Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak yabancı uyruklu ilgililerin, tıp doktorluğu ve diş hekimliği alanları dışında denklik başvurusu yapmalarına gerek bulunmamaktadır. İlgililer Kurulumuzdan "Yükseköğretim Kurumları Tanıma Yazısı" alarak lisansüstü eğitim başvurusu yapabilirler. Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak Türkiye Cumhuriyeti uyruklu başvuru sahiplerinin ise lisans veya yüksek lisans eğitimini yurtdışında almış olmaları durumunda diploma denklik başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.)
- Doktora
- İlgili Anabilim Dalı Akademik Kurulunca önerilen ve Enstitü Kurulunca onaylanan yüksek lisans diplomasına veya tıp, diş hekimliği, eczacılık ve veteriner fakülteleri mezunları için lisans diplomasına ve istenilen puan türünde en az 60 ALES-GRE-GMAT puanına sahip olmak. (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu)
- Temel tıp bilimlerinde doktora programlarına başvuracak adayların ilgili mevzuatta belirtilen standart puanlardan az olmamak koşuluyla; anabilim dalı akademik kurulunun önerisi, enstitü kurulunun uygun görüşü ve Senatonun kararıyla belirlenen TUS’tan alınmış temel tıp puanına veya ALES sayısal puanına sahip olmaları gerekir (H. Ü. Sağlık Bilimleri Enstitüsü için bu puan 60’tır.). Temel tıp puanı, TUS’ta temel tıp bilimleri Testi-1 bölümünden elde edilen standart puanın 0,7; klinik tıp bilimleri testinden elde edilen standart puanın 0,3 ile çarpılarak toplanması ile elde edilir.
- En az 70 yabancı dil puanına sahip olmak. (YDS ve ÖSYM tarafından eşdeğer kabul edilen sınavlar) (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu)
- Uluslararası adaylar için en az C1 seviyesinde TÖMER sertifikasına sahip olmak. (Adayın anadilinde eğitim veren programlar için bu şart aranmaz.)
- Uluslararası adaylar için ve yabancı ülkede diploma almış T.C. uyruklu adaylar için YÖK tarafından onaylanmış diploma denklik belgesi. (Bu belge, uluslararası adaylar ve ÖSYM yerleştirmesi dışında bir üniversiteden mezun olan T.C. uyruklu adaylardan istenmektedir.) (Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak yabancı uyruklu ilgililerin, tıp doktorluğu ve diş hekimliği alanları dışında denklik başvurusu yapmalarına gerek bulunmamaktadır. İlgililer Kurulumuzdan "Yükseköğretim Kurumları Tanıma Yazısı" alarak lisansüstü eğitim başvurusu yapabilirler. Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak Türkiye Cumhuriyeti uyruklu başvuru sahiplerinin ise lisans veya yüksek lisans eğitimini yurtdışında almış olmaları durumunda diploma denklik başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.)
Önemli not: Tıpta uzmanlık eğitimi devam edenler doktoraya başvuramaz. İlgili YÖK kararı için tıklayınız.
Adım 3. Başvurulmak istenen programın başvuru koşullarının sağlanıp sağlanmadığının kontrolü
- Her program, genel başvuru koşullarına ek olarak farklı diploma/diplomalar ve/veya kriterler isteyebilmektedir. Bu nedenle başvuru yapılacak programın kendisine özel başvuru koşulları dikkatle incelenmelidir.
- Başvurulmak istenen programın başvuru koşullarına “Hacettepe Üniversitesi Bologna AKTS Bilgi Paketi / Ders Kataloğu → Derece Veren Programlar → Yüksek Lisans / Doktora → Program → D.4. Kayıt Kabul Koşulları” yolundan ulaşabilirsiniz.
Adım 4. Çevrim içi Başvuru
- Sağlık Bilimleri Enstitüsü bünyesindeki programlara başvurular internet üzerinden “Sağlık Bilimleri Enstitüsü Bilgi Sistemi” ara yüzü ile yapılmaktadır.
- Çevrim içi başvurunun aşamaları aşağıdadır. Çevrim içi başvuru işlemlerini Aday Kullanıcı Kılavuzu yardımıyla yapabilirsiniz.
- Sisteme üye olma
- Aday bilgilerinin doldurulması.
- Bilgilerin kaydedilmesi, kullanıcı adı ve parolanın elde edilmesi.
- Aday girişi
- Aday başvurusu
- Program seçimi
- Gerekli belgelerin sisteme yüklenmesi
- Fotoğraf (".jpg" formatında olmalıdır.)
- Boyutu en fazla 500 kb olmalıdır.
- Diploma veya Mezuniyet Belgesi (.pdf formatında olmalıdır.)
- Yüksek Lisans Başvurusu için 1 (bir) adet lisans mezuniyet belgesi (Asıl belgenin veya onaylı fotokopisinin taranmış hali)
- Doktora başvurusu için 1 (bir) adet lisans ve 1 (bir) adet yüksek lisans mezuniyet belgesi (Asıl belgenin veya onaylı fotokopisinin taranmış hali)
- Transkript (.pdf formatında olmalıdır.)
- Yüksek Lisans başvurusu için mezuniyet not ortalamasını gösteren bir (1) adet lisans transkripti (Asıl belgenin veya onaylı fotokopisinin taranmış hali)
- Doktora başvurusu için mezuniyet not ortalamasını gösteren bir (1) adet lisans ve bir (1) adet yüksek lisans transkripti (Asıl belgenin veya onaylı fotokopisinin taranmış hali)
- Tıp, Diş Hekimliği, Eczacılık ve Veterinerlik Fakültesi mezunu olup, doktora programlarına başvuracak adaylar hem lisans transkripti bölümüne hem de yüksek lisans transkripti bölümüne lisans transkriptlerini yükleyeceklerdir.
- Başvurular 100’lük not sistemine göre kabul edilmektedir.
- Transkriptiniz, transkriptinizi veren üniversitenin belirlediği 100’lük not sistemine göre hazırlanmış ise bu not kabul edilecektir.
- Transkriptiniz 4’lük not sistemine göre hazırlanmış ise 100’lük not sistemine çevirmek için YÖK’ün 4’lük sistemden 100’lük sisteme çeviri tablosu kullanılacaktır. Kendi yaptığınız çeviri ya da üniversiteniz tarafından verilen çeviri evrakları ile yapılan başvurular kabul edilmeyecektir.
- Diploma ekleri transkript olarak kabul edilmeyecektir.
- Genel Yetenek Sınavı Sonuç Belgesi (Genel Yetenek Sınavı Sonuç belgelerinin geçerliliği sonuç açıklanma tarihinden itibaren beş (5) yıldır. ALES-GRE-GMAT sonuç belgesi geçerliliği hakkındaki YÖK kararı) (.pdf formatında olmalıdır.)
-
-
-
-
- GRE-GMAT Sonuç Belgesi (GRE veya GMAT belgesi ile yapılacak başvurular için “ALES-GRE ve ALES-GMAT dönüşüm tablosu”nda belirtilen puan türü dönüşümleri geçerli olacaktır ve kullanılacaktır.)
- TUS Sonuç Belgesi
- Temel tıp dallarına başvurularda ALES yerine, son beş (5) yıl içinde alınmış en az 60 puan kazanıldığını gösteren bir (1) adet TUS sonuç belgesi
- Temel tıp bilimleri puanının 0.7, klinik tıp bilimleri puanının 0.3 ile çarpımları sonucunda elde edilen değerlerin toplamı en az 60 olmalıdır.
Önemli not: Doktora / sanatta yeterlilik / uzmanlık eğitimini tamamlamış olanların yüksek lisans ve doktora başvurularında genel yetenek şartı aranmaz. Enstitümüz yüksek lisans ve doktora programlarına başvuru sırasında bu adayların genel yetenek puanı bulunmaması durumunda değerlendirme işlemleri için genel yetenek puanı 70 olarak belirlenir. İlgili senato kararı için tıklayınız.
- Yabancı Dil Sınavı Sonuç Belgesi (Yabancı Dil Sınav Sonuç Belgelerinin geçerlilik süresi sonuç açıklanma tarihinden itibaren beş (5) yıldır.)(.pdf formatında olmalıdır.)
- Aday Kayıt ve Sınav Giriş Formunun alınması (Sistemden çıktı olarak alınacaktır.)
- Çevrim içi başvuru sonrasında sistem tarafından oluşturulan formun çıktısı aday tarafından alınacak ve yine aday tarafından mutlaka imzalanacaktır.
Adım 5. Giriş Sınavı
- Aday öğrenci, ‘Aday Kayıt ve Sınav Başvuru Formu’ ve sisteme yüklediği belgelerin çıktıları ile birlikte, ‘Aday Kayıt ve Sınav Başvuru Formu’nda belirtilen gün ve saatte giriş sınavına girer.
- Bazı anabilim dalları giriş sınavı için yukardaki belgelere ek olarak 2 adet “Referans mektubu” istemektedir. Bu anabilim dallarının listesi için tıklayınız.
- Genel Başarı Değerlendirmesi (Lisansüstü giriş sınavlarında genel başarı değerlendirmesi ile ilgili Hacettepe Üniversitesi Senato Kararı için tıklayınız.)
- Transkript Notu (100 üzerinden) x %20
- Genel Yetenek Sınav (ALES ve eşdeğerleri) Notu x %50
- Giriş Sınavı Notu x %30
- Genel Başarı Sonucunun Öğrenilmesi.
- Genel başarı sonuçları bir liste halinde açıklanmamaktadır. Adayın genel başarı sonucunu öğrenebilmesi için Akademik Takvimde belirtilen tarihlerde aday kullanıcı adı ve parolasıyla aday girişi yapması gerekmektedir. Aday başarılı ise “Başvurularım_Genel” bölümünde “Kesin kayıt hakkı kazandınız.” ifadesi yer alır. Aday başarısız ise “Kesin kayıt hakkı kazanamadınız.” ifadesi yer alır.
Adım 6. Kesin kayıt
- Aday kesin kayıt hakkı kazanmışsa Akademik Takvimde belirtilen tarihlerde kesin kayıt için istenen belgelerle Enstitü Öğrenci İşlerine başvurur.
- Kesin kayıt için istenen belgeler.
- Aday Kayıt ve Sınav Giriş Formu
- Çevrim içi başvuru sonrasında sistem tarafından oluşturulan formun çıktısı aday tarafından alınacak ve yine aday tarafından mutlaka imzalanacaktır.
- Diploma veya Mezuniyet Belgesi
- Yüksek Lisans Başvurusu için 1 (bir) adet lisans mezuniyet belgesi (Asıl belge gösterilip fotokopisi teslim edilecektir.) (E-devletten alacağınız barkodlu belge de kabul edilecektir.)
- Doktora başvurusu için 1 (bir) adet lisans ve 1 (bir) adet yüksek lisans mezuniyet belgesi (Asıl belgeler gösterilip fotokopiler teslim edilecektir.) (E-devletten alacağınız barkodlu belge de kabul edilecektir.)
- Transkript
- Yüksek Lisans başvurusu için mezuniyet not ortalamasını gösteren bir (1) adet lisans transkripti (Asıl belge) (Islak imzasız ya da barkodsuz transkriptler kabul edilmeyecektir.) (E-devletten alacağınız barkodlu belge de kabul edilecektir.)
- Doktora başvurusu için mezuniyet not ortalamasını gösteren bir (1) adet lisans ve bir (1) adet yüksek lisans transkripti (Asıl belgeler) (Islak imzasız ya da barkodsuz transkriptler kabul edilmeyecektir.) (E-devletten alacağınız barkodlu belge de kabul edilecektir.)
- Başvurular 100’lük not sistemine göre kabul edilmektedir.
- Transkriptinizde, transkriptinizi veren üniversitenin belirlediği 100’lük not sistemine göre verilmiş not var ise bu not kabul edilecektir.
- Transkript 4’lük not sistemine göre ise 100’lük not sistemine çevirmek için YÖK’ün 4’lük sistemden 100’lük sisteme çeviri tablosu kullanılacaktır. Kendi yaptığınız çeviri ya da üniversiteniz tarafından verilen çeviri evrakları ile yapılan başvurular kabul edilmeyecektir.
- Diploma ekleri transkript olarak kabul edilmeyecektir.
- Genel Yetenek Sınavı Sonuç Belgesi (Genel Yetenek Sınavı Sonuç belgelerinin geçerliliği sonuç açıklanma tarihinden itibaren beş (5) yıldır. ALES-GRE-GMAT sonuç belgesi geçerliliği hakkındaki YÖK kararı)
- Ales Sonuç Belgesi (Genel Yetenek ve Yabancı Dil Puanları Tablosu’nda belirtilen puanlara sahip olunduğunu gösteren bir (1) adet ALES Sonuç Belgesi. (ÖSYM Sınav Sonuç Belgesi)
- GRE-GMAT Sonuç Belgesi (GRE veya GMAT belgesi ile yapılacak başvurular için “ALES-GRE ve ALES-GMAT dönüşüm tablosu”nda belirtilen puan türü dönüşümleri geçerli olacaktır ve kullanılacaktır.)
- TUS Sonuç Belgesi
- Temel tıp dallarına başvurularda ALES yerine, son beş (5) yıl içinde alınmış en az 60 puan kazanıldığını gösteren bir (1) adet TUS sonuç belgesi.
- Temel tıp bilimleri puanının 0.7, klinik tıp bilimleri puanının 0.3 ile çarpımları sonucunda elde edilen değerlerin toplamı en az 60 olmalıdır.
- Yabancı Dil Sınavı sonuç Belgesi (Yabancı Dil Sınav Sonuç Belgelerinin geçerlilik süresi sonuç açıklanma tarihinden itibaren beş (5) yıldır.)
Önemli not: Aday öğrencinin, Genel Yetenek Sınavı ve Yabancı Dil Sınavı Sonuç Belgeleri çıktılarına, “Belgenin doğruluğunu beyan ederim.” ifadesini yazıp imzalaması gerekmektedir.
-
- Nüfus Cüzdanı Sureti
- Nüfus cüzdanının 2 yüzünün tek sayfada sureti.
- Fotoğraf
- 2 adet vesikalık fotoğraf
- En az C1 Seviyesinde TÖMER Sertifikası (Bu belge sadece uluslararası adaylardan istenmektedir.)
- YÖK’ten Diploma Denklik Belgesi (Bu belge, uluslararası adaylar ve ÖSYM yerleştirmesi dışında bir üniversiteden mezun olan T.C. uyruklu adaylardan istenmektedir.) (Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak yabancı uyruklu ilgililerin, tıp doktorluğu ve diş hekimliği alanları dışında denklik başvurusu yapmalarına gerek bulunmamaktadır. İlgililer Kurulumuzdan "Yükseköğretim Kurumları Tanıma Yazısı" alarak lisansüstü eğitim başvurusu yapabilirler. Yüksek Lisans veya Doktora başvurusunda bulunacak Türkiye Cumhuriyeti uyruklu başvuru sahiplerinin ise lisans veya yüksek lisans eğitimini yurtdışında almış olmaları durumunda diploma denklik başvurusunda bulunmaları gerekmektedir.)
- Pasaport fotokopisi (Bu belge sadece uluslararası adaylardan istenmektedir.)
- Çalışma Belgesi (Bu belge sadece Araştırma Görevlilerinden istenmektedir.)
Adım 7. Öğrenci Kullanıcı Adı ve Parolasının alınması ve sisteme öğrenci girişi
- Kesin kaydı yapılan öğrencinin kullanıcı adı ve parola bilgileri e-postasına veya mobil telefonuna gönderilir.
- Bu aşamada aday öğrenci artık Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü öğrencisi olmuştur.
- Öğrenci, web sitemiz “SBE Bilgi Sistemi” menüsünden bu kez öğrenci girişi yapar.
Adım 8. Katkı payı ödemeleri
- Hangi öğrenciler katkı payı öder?
- Program süresini aşan ve araştırma görevlisi olmayan T.C. uyruklu öğrenciler her dönem için 343 TL katkı payı öder.
- Program süreleri
- Tezsiz Yüksek Lisans: Her dönem kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın 2 yarıyıl.
- Tezli Yüksek Lisans: Her dönem kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın 4 yarıyıl.
- Doktora: Her dönem kayıt yaptırıp yaptırmadığına bakılmaksızın 8 yarıyıl.
- Türkiye Burslusu veya Hükümet Burslusu olmayan uluslararası öğrenciler her dönem için 4116 TL katkı payı öder.
- 2 farklı üniversiteye kayıtlı T.C. uyruklu öğrencilerde Hacettepe Üniversitesine kayıt tarihi diğer üniversiteye kayıt tarihinden daha sonra ise bu öğrenciler 343 TL katkı payı öder.
Önemli not: Türkçeden farklı bir dilde eğitim veren programlar için katkı payı 1.5 katı olarak hesaplanır.
Adım 9. Danışman Öğretim Üyesinin öğrenilmesi
Adım 10. Ders seçimi
- Öğrenci, danışmanıyla birlikte belirledikleri dersleri SBE Bilgi Sisteminden seçer, onaylar ve 3 adet program kayıt fişi alır.
- Program kayıt fişlerini kendisi imzalar, danışmanına ve anabilim dalı başkanına imzalatır.
- İmzalanan fişlerden birisini Anabilim Dalı Başkanlığına, birisini Enstitü Öğrenci İşlerine teslim eder, birisi öğrencide kalır.
Önemli not: Program Kayıt Fişi”ni Enstitü Öğrenci İşlerine teslim etmeyen öğrencinin seçtiği dersler, program kayıt haftasından sonra sistemden silinir ve öğrenci o dönem öğrenci kayıt yapmamış kabul edilir.
Adım 11. Ekle-Sil
- Öğrenci, ders programında değişiklik yapmak istiyorsa; danışmanıyla birlikte ders listesinin son halini belirler, onaylar ve sistemden 3 adet program kayıt fişi alır.
- Program kayıt fişlerini kendisi imzalar, danışmanına ve anabilim dalı başkanına imzalatır.
- İmzalanan fişlerden birisini anabilim dalı başkanlığına, birisini enstitü öğrenci İşlerine teslim eder, birisi öğrencide kalır.
Önemli not: Program Kayıt Fişi”ni Enstitü Öğrenci İşlerine teslim etmeyen öğrencinin değiştirdiği dersler, işleme alınmayacaktır.
Önemli not: Ders değişikliği yapmayacak öğrencinin sistemden herhangi bir işlem yapmasına gerek yoktur.
